Bazen iş temposu, bazen sınavlar, bazen eğlence… Uykusuz kalmak için bir sürü geçerli sebep var. 2-3 saat bile eksik uyusak günümüz mahvoluyorken bakalım bir günün uykusunu atlamak nasıl etki ediyor?
Kaynak: https://www.dailystar.co.uk/real-life…
İster yeni doğmuş bir bebek, ister dışarıda geçirilen bir gece olsun, hepimiz zaman zaman tam bir gece uykusu alamıyoruz.
Uyku uzmanları, uykusuz kaldığınızda vücudunuzda neler olduğunu açıkladı.
Uzmanlar, uyuyamadığımızda ortaya çıkan korkunç biyolojik süreçleri paylaştılar ve kaosun bir ‘dalgalanma etkisi’ yarattığını, bir problemin diğerini tetiklediğini ve böyle devam ettiğini söylediler.
Önceki araştırmalar, kronik uyku eksikliğinin obezite, hafıza kaybı, diyabet, kalp hastalığı ve bağışıklık tepkisinin azalması gibi bir dizi durum riskini artırabileceğini ve bunun da sizi enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakabileceğini göstermektedir.
Ancak şimdi uzmanlar, uykusuz geçen bir gecenin bile zarar vermek için yeterli olduğunu söylüyor. Hormonların düzenlenmesi, dokuların onarılması ve sağlıklı bir kilonun korunması da dahil olmak üzere neredeyse tüm vücut fonksiyonları için uykunun hayati önem taşıdığı düşünüldüğünde bu durum o kadar da şaşırtıcı değil.
Uzmanlar, uykusuzluğun etkilerinin 18 saat uyanık kaldıktan sonra ortaya çıkmaya başladığını söylüyor.
Uykusuz geçen 18 saatin ardından kan basıncı yükselmeye başlayacak, bu da kalbin daha fazla çalışmasına ve organa daha fazla yük binmesine neden olacaktır.
Altta yatan kalp rahatsızlıkları olanlar için bu durum kalp krizi veya felç olasılığını artırabilir. Ayrıca 18 saatten fazla uyanık kalmak erkek cinsiyet hormonu olan testosteronda da düşüşe neden olur.
Sadece bir hafta boyunca gecede beş saatten az uyumak (ya da 19 saat uyanık kalmak) genç bir erkeğin testosteronunun, normal oran olan %1 ya da %2’ye kıyasla %10 ila 15 oranında düşmesine neden olabilir.
Bağışıklık sistemi kalp ve kronik hastalıklarla ilişkili inflamatuar proteinler oluşturmaya başlar ve bakteri ve virüslerle savaşan doğal ‘savaşçı’ hücrelerimiz daha az etkili hale gelir.
Yale Medicine’de akciğer, yoğun bakım ve uyku tıbbı uzmanı olan Dr. Andrey Zinchuk MailOnline’a şunları söyledi “Uyuduğunuz her saati bir uyku tasarruf hesabına para yatırmak olarak görüyorum.
Eğer ‘uyku’ tasarruf hesabınız tükenir ya da fazla para çekilirse, bu durum beyninizi ve dünyayla etkileşiminizi olumsuz etkileyecektir.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, 24 saat boyunca uyumamak beyin üzerinde dört bardak şarap veya bira içmekle benzer bir etkiye sahiptir. Tıpkı birkaç kadeh içki içtikten sonra olduğu gibi, tepki sürelerinde azalma, konuşma bozukluğu ve düşünmede yavaşlama görülebilir.
Diğer belirtiler arasında sinirlilik, stres artışı, konsantrasyon bozukluğu ve yemek yeme isteği sayılabilir.
Diyetisyen ve Meals That Heal kitabının yazarı olan Dr. Carolyn Williams MailOnline’a yaptığı açıklamada uykusuz kalmanın sağlıklı yiyecekleri seçme becerinizi de etkilediğini söyledi.
Bu durum, 2015 yılında yapılan bir araştırmada gençlerin uykusuz kaldıkları her saat için ertesi gün çoğu yağ ve karbonhidrattan olmak üzere 210 kalori daha fazla aldıkları sonucuyla desteklenmiştir. Uyku düzeni tutarsız olan gençlerin atıştırma olasılığı da daha yüksektir.
Dr. Williams, uyku eksikliğinin beyin fonksiyonlarını değiştirdiğini, aynı zamanda canınızın çektiği yiyecekleri, vücudun hormonları nasıl düzenlediğini ve vücudun yiyecekleri nasıl işlediğini etkilediğini söyledi. Ayrıca, kaliteli uyku eksikliğinde beyindeki ödül merkezinin yiyeceklerle daha fazla tetiklendiğini belirtti.
Eğer 36 saat boyunca uyumadıysanız, gözlerinizi kapatmadığınız için yaşadığınız semptomlar daha da kötüleşecektir. Ayrıca 30 saniye kadar süren kısa süreli istemsiz uyku dönemleri olan mikro uykular da yaşayabilirsiniz. Bu mikro uykular sırasında uyanık görünürsünüz ve gözleriniz açıktır, ancak beyniniz ‘kapanır’.
Araştırmalar, bu sırada beyin aktivitesinin yavaşladığını ve bilgiyi işlemenizi engellediğini göstermiştir. Bunun nedeni, beyninizin kendini onarmak için ihtiyaç duyduğu zamanı bulamadan başa çıkmaya çalışması, aşırı strese ve performans düşüklüğüne yol açmasıdır.
36 saat uyanık kaldığınızda, beynin farklı bölümleri birbirleriyle iletişim kurmakta zorlanır, bu da hafızayı öğrenme, karar verme ve tepki vermenin zorlaştığı anlamına gelir. Kan basıncınız ve kalp atış hızınız da yükselecek ve metabolizmanız yavaşlayacaktır. Kalbiniz de daha fazla çalışmak zorunda kalacaktır.
İki gün uykusuz kaldıktan sonra halüsinasyon görebilir ve yüksek stres, duyarsızlaşma, anksiyete ve artan sinirlilik yaşayabilirsiniz. Beynin ruh halini ve hafızayı düzenlemeye yardımcı olan amigdala ve hem yürütme işlevini hem de dürtü kontrolünü kontrol eden prefrontal korteks ciddi şekilde etkilenebilir.
96 saatlik uyku yoksunluğunda psikoz riski altında olabilirsiniz. Bu, gerçeklikle başa çıkamadığınız ve sanrıların yanı sıra şiddetli ruh hali değişimlerinden muzdarip olabileceğiniz zamandır.
Uyku yoksunluğu psikozu genellikle yeterli uyku aldığınızda kendiliğinden düzelir, ancak aşırı tekrarlanan uyku yoksunluğu ölümcül olabilir.
Aşırı yorgunluk, trafik kazalarının yanı sıra işyerindeki ölümcül hatalarda da büyük bir faktör olabilir. Kişinin ruh sağlığı da uyku kalitesinde büyük rol oynar.
Psikolog Dr. Scott Lyons, bipolar, depresyon veya yaygın anksiyete bozukluğu gibi ruh hali bozukluklarının kişinin uyku rutinini bozabileceğini söyledi.
Kötü uyku, ruh sağlığı sorunlarını da daha kötü hale getirebilir. Böyle bir durumda psikolojik terapi almak ya da ilaç kullanmaya başlamak isteyebilirsiniz.
İyi bir gece uykusu için uzmanlar, uyku sağlığını iyileştirmenin yolları olarak daha erken yatmayı, öğleden sonra kafeinden kaçınmayı, yatak odanızın sıcaklığını düşürmeyi ve yatmadan hemen önce elektronik cihazlardan uzak durmayı önermektedir.
Siz uyku düzeninize dikkat ediyor musunuz?
